Işıltılı Bilgi Köşesi Yazılar

Bir Er Askerin Maaşı Ne Kadar? Kültürel Bir Perspektiften Askerlik ve Toplumsal Değerler Bir antropolog olarak, dünya üzerinde farklı toplumların şekillendirdiği değerleri, ritüelleri ve sembolleri gözlemlemek her zaman ilgimi çekmiştir. Kültürler, farklılıklarıyla büyüleyici olduğu kadar, bu farklar bizlere toplumların nasıl yapılandığını ve bireylerin kimliklerini nasıl inşa ettiklerini de gösterir. Kültürlerin şekillendirdiği toplumsal normlar, bireylerin rollerini ve bu rollerin arkasındaki ekonomik, politik ve sosyal anlamları anlamamıza yardımcı olur. Askerlik, pek çok toplumda hem toplumsal bir görev hem de kimlik oluşturucu bir ritüel olarak kabul edilir. Ancak bu mesleğin ekonomik boyutu ve bir er askerin maaşı, genellikle çok daha az tartışılan bir…

Tuval Nerelerde Kullanılır? Bugün bir konuyu merak ediyorum: Tuval. Evet, tuval! Bunu düşündüm çünkü günlük yaşamda, ofislerde, evlerde ya da sosyal hayatta sürekli karşılaşıyoruz ama aslında tuvalin kullanım alanları oldukça geniş. Hem Türkiye’de hem de dünyada tuvalin nerelerde kullanıldığını görmek, kültürlerarası farklılıkları gözlemlemek oldukça ilginç. Ben de Bursa’da bir beyaz yaka olarak, her gün işe gidip gelirken, bazen yerel alışkanlıkları bazen de global uygulamaları gözlemleme şansı buluyorum. Hadi gelin, tuvalin nerelerde kullanıldığını keşfedelim. Tuvalin Küresel Kullanım Alanları Tuvalin ne kadar farklı alanlarda kullanıldığına dair küresel bir bakış açısı geliştirmek, aslında oldukça eğlenceli. Şimdi düşünün, dünyanın farklı köşelerine gitseydik, bir tuval…

Sharpie Kalem Seti Kaç TL? Bir Umut, Bir Hayal Kırıklığı Geçen hafta Kayseri’deki o küçük kırtasiyeye gitmiştim. O gün, bir tür “yeniden başlama” havası vardı içimde. Bazen insanın içinde bir şeyler değişir, bir şeyler eksik gibi hisseder ve ne olduğunu bilmeden, sanki bir şeyler almak, bir şeyler satın almak, içindeki boşluğu doldurmak ister. O gün, beni o kırtasiye dükkânına çeken şey de tam buydu: bir eksiklik, bir boşluk… ve Sharpie kalem seti. O Anki Heyecan Kırtasiyeye adım attığım anda, parmaklarımda bir huzursuzluk vardı. İçimden bir şeyler “bugün farklı bir şeyler al” diyordu. Gözlerim, genellikle tercih ettiğim kalemler ve defterler arasında…

Giriş: Kelimelerin Gücü ve Anlatıların Dönüştürücü Etkisi Hayatımızda bazen alışılmadık, küçük ama derin anlamlar taşıyan eylemler vardır. Bir sıvının içine atılan bir çay kaşığı karbonat, belki de basit bir mutfak pratiğidir; ancak bu, edebiyatın gözünden bakıldığında, anlam katmanlarıyla dolu bir metafora dönüşebilir. Tıpkı edebi bir anlatının anlamın peşinden gitmek gibi: yüzeyde ne olduğunu görmek, ama daha derinde gizlenen anlamları keşfetmek. Bu yazıda, ayrana karbonat atma meselesini edebiyat perspektifinden ele alacağız. Bir içeceğin içine karbonat eklemek, belki de toplumun değerlerinden, geleneklerinden ya da bir kültürel alışkanlıktan çok daha fazlasını simgeliyor olabilir. Karbonatın ayrandaki etkisi, bir tür dönüşümün, toplumsal bir ritüelin ve…

Psikoz Şizofren Mi? Bir Düşünce, Bir Hastalık, Bir Yaşam Akşam Yürüyüşüm ve İçsel Bir Soru Ankara’nın caddelerinde yürürken, aklımda yine o soruyla karşılaştım: “Psikoz şizofren mi?” Hani bazen aklımızda binlerce soru dönerken, bir anda bir şeyin içindeki boşluğu fark ederiz ya, işte o an birden bu konu aklıma geldi. Çünkü son zamanlarda, hem çevremden hem de iş hayatımda gözlemlediğim bir şey vardı: Psikoz ve şizofreni, halk arasında genellikle birbirinin yerine kullanılıyor ve bu da yanlış anlaşılmalara yol açıyordu. Bunu fark ettiğimde, veri ve psikoloji üzerine okuduğum kitaplardan sonra bu iki terimin aslında ne kadar farklı olduğunu daha iyi anlamaya başladım.…

Ateş Ocağı Eski Takvim Ne Demek? Ekonomik Bir Perspektiften İnceleme Kaynakların Sınırlılığı ve Seçimlerin Sonuçları Üzerine Bir Ekonomistin Girişi Ekonominin temel taşlarından biri, kaynakların sınırlı olmasıdır. Her birey, her toplum ve her devlet, sınırlı kaynaklarla sınırsız ihtiyaçlar arasında seçim yapma zorunluluğuyla karşı karşıyadır. Bu seçimlerin her biri, belirli bir maliyet taşır ve bazen, geçmişin bir yansıması olarak günümüze ulaşan eski uygulamaların ve ritüellerin ekonomik yansımaları üzerinde düşündürür. Bugün, “Ateş Ocağı Eski Takvim” gibi terimler belki de çoğu insan için tarihsel ve kültürel anlamlar taşıyor olabilir. Ancak, bu terimlerin kökenlerine inmeyi ve ekonomik bir bakış açısıyla ele almayı hedeflediğimizde, oldukça ilginç…

Kendisi İçin Zilyet Nedir? Kendisi için zilyet olmak, tam olarak ne anlama gelir? Birçok insan, zilyet kelimesini hukuki bir terim olarak bilir, ama bir an için bu terimi kendi hayatımızda nasıl kullanabileceğimizi düşünelim. Geleceğe dair düşlediğimiz hayatın temel yapı taşlarından biri belki de “zilyet” olmak olabilir. Bugün, 28 yaşında, teknolojiyle iç içe yaşayan biri olarak, kendim için zilyet olmanın anlamını ve 5-10 yıl sonra bunun nasıl bir etkisi olabileceğini düşünerek, bu konuyu derinlemesine ele almak istiyorum. Kendisi için zilyet olmanın, yalnızca mülkiyet haklarına sahip olmakla ilgisi yok. Bence, bir anlamda yaşamımızı, işlerimizi, ilişkilerimizi, yani bütün dünyamızı sahiplenmek ve kontrol etmekle…

Karîn Cini Nedir? İstanbul’un Gölgesindeki Esrarengiz Varoluş Bir akşam ofisten çıkıp evime doğru yürürken, birden kafamda bir soru belirdi: Karîn cini nedir? Bir arkadaşımın sohbeti sırasında duyduğum bu kavram, o kadar ilgimi çekti ki, araştırmadan duramadım. İstanbul’un sokakları, trafik ışıkları, kalabalık; her şey sanki bir anda ardında başka bir anlam taşıyormuş gibi hissettirdi. Karîn cini, gerçekten de bizim hayatımızın bir parçası mıydı? Gerçekten var mıydı? Yoksa sadece eski bir inanış mıydı? Hadi gelin, bu esrarengiz varlıkla birlikte geçmişin ve günümüzün karanlık köşelerinde biraz daha yolculuk yapalım. Karîn Cini: Tarihten Bugüne Karîn cini, eski İslam inançlarında yer alan ve insanlarla birlikte…

Helva Neden Yumuşar? Bir tatlı düşünün, yumuşacık, hafif ve ağızda eriyen. O tatlı tam da helva! Helva, özellikle Türk mutfağında çok sevilen bir tatlı türü ve hemen hemen her düğün, bayram veya özel günde masalarda mutlaka yerini alır. Peki, helva neden yumuşar? Bu tatlının bu kadar özel bir dokusu olmasının ardında neler yatıyor? Hadi gelin, hem bilimsel hem de kültürel açıdan bakarak bu soruyu mercek altına alalım. Helva Nedir? Öncelikle helva deyince aklınıza sadece bir çeşit tatlı gelmesin. Çünkü helva, pek çok farklı malzeme ile yapılabiliyor. Türk mutfağında en yaygın helva türleri irmik helvası, un helvası ve tahin helvasıdır. Helva,…

Aksaray’da Ne Gezilir? Bir Eğitimci Gözüyle Öğrenmenin Gücü Öğrenme, yalnızca okulda veya sınıf ortamında gerçekleşen bir süreç değildir. Her an, her yerde ve her durumda öğrenebiliriz. Öğrenmenin dönüştürücü gücü, insan hayatındaki en önemli değişim araçlarından biridir. Bu bağlamda, gezmek de öğrenmenin bir yolu olabilir. Seyahatler, bireylerin yeni yerler görmesini, farklı kültürlerle tanışmasını, tarihî mirasları keşfetmesini sağlar. Aksaray gibi tarihî bir şehirde gezmek, sadece bir gezintiden ibaret değildir; aynı zamanda eğitimsel bir deneyim sunar. Bu yazıda, Aksaray’da gezilecek yerleri pedagojik bir bakış açısıyla ele alacak ve öğrenme teorileri ışığında nasıl daha derin bir anlam kazanabileceğini tartışacağız. Gezerek Öğrenmek: Aksaray’ın Tarihî Zenginlikleri…